Tết Nguyên Đán là khởi đầu một năm Âm lịch, năm mà theo người Việt và nhiều nước Á Đông thì đó là năm bắt đầu tài vận của gia đình, của từng cá nhân. Do đó khởi đầu năm Âm lịch rất quan trọng. Nếu khởi đầu tốt đẹp báo hiệu một năm mới tốt lành may mắn thuận buồm xuôi gió, làm ăn phát tài. Nếu khởi đầu không may mắn thì cả năm có thể kéo theo xui rủi đi cùng. Do đó trong những ngày đầu năm ông bà tổ tiên ta rất chú ý giữ gìn để năm mới thuận lợi tốt lành.
Tại sao lại kiêng?
Theo quan niệm xưa để lại, việc quét nhà giống như cầm chổi quét hết tài lộc ra khỏi nhà, là đuổi đi những may mắn của bản thân, là hành động xua đuổi. Do đó không nên cầm chổi quét từ sáng mùng 1 tới hết ngày mùng 3. Theo truyền thuyết xưa kể lại có một nhà buôn tên là Âu Minh đi qua hồ Thanh Thảo đã được Thủy thần cho một người hầu tên là Như Nguyệt. Vị lái buôn này đưa người hầu về nhà nuôi thì làm ăn phát tài, năm đó thì giàu to. Sau đó đúng ngày mùng 1 Tết, âu Minh đánh người hầu, cô chui vào đống rác mà biến mất, từ đó nhà lái buôn nghèo đi. Thế nên nhiều người tin rằng thần tài chính là người núp trong đống rác. Bởi vậy ban thờ thần tài thường đặt ở mặt đất. Hơn nữa nếu quét sạch rác và đổ rác đi tức là đuổi thần tài khỏi nhà,
Thần tài là vị thần linh cai quản tài lộc, sự giàu có của gia đình. Do đó nếu thần tài đi mất thì cả năm xui rủi làm ăn khốn khó, tiền tài hao tổn, lộc lá bay mất. Quét nhà đầu năm chính là quét đi tài vận, lộc lá, cả năm đó báo hiệu sẽ nghèo túng mạt vận, khánh kiệt, làm ăn không gặp, sức khỏe suy giảm, mọi sự đen đủi kéo tới. Việc làm ăn có thể gặp nhưng sau đó sẽ lại có vận hạn khiến của cải tiêu tán.
Làm sao nếu nhà nhiều rác?
Tết là lúc chúng ta tiếp khách ăn kẹo bánh, cắn hạt dưa, hoa quả... Thế nên thường thì những ngày Tết trong nhà sẽ có nhiều rác rồi xác bong bóng vỡ, rồi vỏ hạt, vỏ bánh kẹo... Mặc dù nhiều người không tin vào câu chuyện trên nhưng có thờ có thiêng có kiêng có lành, hơn nữa điều này cũng như một niềm tin tâm linh, vì vậy nhiều gia đình vẫn thực hiện nghi thức quét dọn nhưng sẽ ấp rác lại trong góc nhà chứ không hót đổ đi, cũng không quét qua cửa. Điều đó có nghĩa là rác vẫn nằm gọn trong nhà nhưng không trải dài khắp nơi để nhà gọn gàng nhưng vẫn còn chỗ trú ẩn của thần tài, tức là vẫn giữ thần tài ở lại.
Hơn nữa nhiều gia chủ chu đáo khi bày biện đĩa đựng tiếp khách luôn có thêm những đĩa trống để vỏ hạt dưa, hạt hướng dương, vỏ bánh kẹo lên đó nên sẽ không bẩn nhiều ra sàn nhà, hoặc trải thảm để khi gom rác lại sẽ thuận tiện dễ dàng hơn.
Trong văn hóa đời sống có những thứ thuộc về niềm tin nên không cần đúng sai, điều đó đôi khi ăn vào tâm thức nhiều người và không gây hại cho ai thì cứ thực hiện như lời tổ tiên răn dạy để tâm lý được thoải mái và cảm thấy yên tâm đón năm mới an lành.
Sau ngày mùng 3 thì mọi người có thể dọn dẹp nhà cửa, hóa vàng, tiễn ông bà tổ tiên về với cõi âm, bắt đầu xuất hành để bước vào một năm mới với những công việc còn chờ đợi để đón những tài lộc tới, biến hành động việc làm thành gia sản cho năm mới.
