Tết Hàn thực 3/3 âm lịch là thứ mấy, ngày mấy dương lịch năm 2024? Mâm cúng đầy đủ cần có những gì?

Tết Hàn thực 3/3 âm lịch là thứ mấy, ngày mấy dương lịch năm 2024?

12:15 08/04/2024

Tết Hàn thực được biết đến là một trong những ngày lễ truyền thống ở Việt Nam. Vào ngày này, mọi người sẽ nặm bánh trôi, bánh chay để dâng cúng tổ tiên.

Tết Hàn thực diễn ra vào ngày 3/3 âm lịch hằng năm. Năm 2024, ngày 3/3 âm lịch là Thứ Năm ngày 11/4 dương lịch.

Ý nghĩa của Tết Hàn thực

Về mặt chữ, hàn thực có nghĩa là "thức ăn lạnh", tức là mọi người sẽ dùng những món ăn nguội, lạnh để tưởng nhớ người đã khuất.

Trong ngày này, các gia đình sẽ làm bánh trôi, bánh chay để dâng lên tổ tiên. Hình ảnh những viên bánh trắng, tròn đã đi sâu vào văn hóa truyền thống, xuất hiện nhiều trong thơ ca.

Cả bánh trôi, bánh chay đều được làm từ bột gạo nếp. Bánh trôi thường có nhân đường phên, đem luộc chín rồi vớt ra đĩa, có thể rắc một chút vừng lên trên cho đẹp mắt và thơm ngon hơn. Trong khi đó, bánh chay có kích thước lớn hơn, thường được ấn hơi dẹt, không có nhân (hoặc cũng có nơi làm nhân đỗ). Bánh chay được luộc chín và ăn với nước đường.

Hai loại bánh này thể hiện đặc trưng của văn hóa lúa nước. Bánh được làm từ bột gạo nếp thơm dẻo cũng thể hiện truyền thống trân trọng thành của lao động của người nông dân.

Đây cũng là một dịp để mọi người sum họp. Vào ngày Tết Hàn thực, các thành viên trong gia đình quây quần, cùng nhau làm bánh để dâng tổ tiên rồi cùng ngay thưởng thức và trò chuyện.

Mâm cúng Tết Hàn thực đầy đủ

Mâm cỗ cúng Tết Hàn thực cơ bản sẽ gồm có bánh trôi, bánh chay, mâm ngũ quả, hoa tươi, trầu cau, hương, nước lọc.

Bánh trôi, bánh chay là món không thể thiếu trên mâm cúng Tết Hàn thực. Theo quan niệm, số lẻ là số mang đến may mắn nên khi dâng cúng bánh trôi, bánh chay, gia chủ nên dâng 3 hoặc 5 đĩa/bát.

Mâm ngũ quả cũng là vật phẩm quan trọng trong các ngày lễ, Tết. Cũng giống những ngày lễ khác, gia chủ có thể chọn các loại quả quen thuộc như cam, táo, bưởi, chuối... tùy theo điều kiện của gia đình. Nên chọn 5 loại quả có đủ màu sắc để tượng trưng cho ngủ hành, mang lại điều tốt lành.

Hoa tươi có thể là hoa cúc, hoa huệ trắng, hoa đồng tiền... tùy theo điều kiện, sở thích của gia chủ. Trầu cau thì bày 3 hoặc 5 lá trầu, số lượng quả cau cũng là số lẻ.

Ngoài ra, trên mâm cúng cần có ly nước sạch, đại diện cho sự tinh khiết, chân thành, thành kín của gia chủ.

Văn khấn Tết Hàn Thực theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam (NXB Văn hoá Thông tin)

Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).

Con lạy chín phương trời, mười phương Phật, chư Phật mười phương. Con kính lạy Hoàng thiên hậu thổ, chư vị tôn thần.

Con kính lạy ngài bản cảnh thành hoàng, ngài bản xứ thổ địa, ngài bản gia táo quân cùng chư vị tôn thần.

Con kính lạy cao tằng tổ khảo, cao tằng tổ tỷ, thúc bá, đệ huynh, cô di, tỷ muội họ nội họ ngoại.

Tín chủ chúng con là… , ngụ tại…

Hôm nay là ngày… (đọc ngày theo âm lịch) gặp tiết Hàn thực, tín chủ chúng con cảm nghĩ thâm ân trời đất, chư vị tôn thần, nhớ đức cù lao tiên tổ, thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, đốt nén tâm hương, dâng lên trước án.

Chúng con kính mời ngài bản cảnh thành hoàng chư vị đại vương, ngài bản xứ thần linh thổ địa, ngài bản gia táo quân, ngũ phương, long mạch, tài thần giáng lâm trước án chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính mời các cụ tổ khảo, tổ tỷ, chư vị hương linh gia tiên nội ngoại họ… (họ của gia chủ) cúi xin thương xót cho con cháu giáng về chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.

Tín chủ con lại kính mời các vị vong linh các vị tiền chủ, hậu chủ ngụ trong nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai âm hưởng, phù hộ cho toàn gia chúng con luôn luôn mạnh khỏe, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, gia đình hòa thuận, trên bảo dưới nghe.

Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).