Nυôi con ở trời tây: Bất ngờ trước phương pháp dạy con của mẹ thần đồng gốc Việt

Evan Luc Tran biết đi khi mới 9 tháng tuổi, 1 tuổi đã thuộc hết bảng chữ cái và số đếm đến 400. Evan tự cầm bút viết và bắt đầu viết chữ lúc mới 2 tuổi.

11:42 09/12/2022

Không gửi con vào một ngôi trường dành cho thiên tài, mẹ của Evan cho con học một ngôi trường nghệ thuật gần nhà. Cô có kiểu dạy con không giống với những người mẹ Châu Á khác.

Mời quý thính giả cùng gặp gỡ cô Grace Luc- mẹ của Evan Luc Tran và nghe cô chia sẻ về kinh nghiệm nuôi dạy một đứa con thiên tài.

Cuộc thi Spelling Bee của thủ tướng Scott Morrison đã xướng tên những thí sinh xuất sắc nhất, trong đó có một cậu bé gốc Việt, từng được biết với biệt danh “Einstein Australia”. Evan, 12 tuổi, đã đánh vần đúng 27/30 từ trong thời gian 3 phút 6.2 giây, giành giải nhất nhóm lớp 7 – 8.

Evan Luc-Tran thực ra không xa lạ gì với cộng đồng, cậu bé người Úc gốc Việt-Hoa này vào lúc 9 tuổi đã được đặt biệt danh là “Einstein Australia’ nhờ chỉ số IQ trên 135. Evan từng tham gia chương trình truyền hình “Little Big Shots” phiên bản Úc và đã thuyết phục khán giả với trí nhớ tuyệt vời.

Giống như bộ bách khoa toàn thư sống động, khi mới 9 tuổi, Evan có thể kể tên mọi thủ đô trên thế giới, mọi thủ tướng Úc và tổng thống Hoa Kỳ cùng thời gian nắm quyền. Đối với Evan, việc đọc số Pi chính xác đến 200 con số thập phân là việc khá dễ dàng.

Năm 2015, khi Evan mới học lớp 1, bé đã vượt hơn 100 ngàn trẻ em từ lớp 1 đến lớp 6 đến từ 1300 trường tiểu học trên khắp nước Úc, để thắng giải Australia Best Word Builder khi tham gia cuộc thi Literacy Palnet’s Word Mania.

Evan biết đi khi mới 9 tháng tuổi, 1 tuổi đã thuộc hết bảng chữ cái và số đếm đến 400. Evan học hỏi các từ vựng từ các câu chuyện xung quanh khi Evan được 2 tuổi. Rồi đến một ngày, Evan tự cầm bút viết và bắt đầu viết chữ lúc mới 2 tuổi.

Evan hiện đang là học sinh lớp 8 tại trường The McDonald College ở Sydney. Ngoài khả năng thiên tài trong học tập, cậu bé còn có đam mê về tennis và diễn xuất và hi vọng có một công việc về diễn xuất trong tương lai.

SBS: Nếu mô tả về phương pháp nuôi dạy con của mình, chị sẽ chọn “từ ngữ” nào và tại sao?

Dễ chịu và vui tươi – Evan và tôi là bạn thân của nhau. Là con một, Evan lớn lên mà không có anh chị em nào nên tôi đã trở thành bạn của cậu bé. Khi còn nhỏ, con trai tôi không bao giờ muốn chơi với những đứa trẻ khác, chủ yếu chỉ thích chơi với mẹ.

Khi con còn nhỏ, con kể cho tôi nghe MỌI THỨ. Bây giờ khi con gần đến tuổi thiếu niên, con vẫn nói với tôi hầu hết mọi điều. Evan thường nói chuyện với mẹ như một người bạn, không phải như mẹ của mình. Việc này có những điểm tốt và không tốt.

Về mặt tích cực, hai mẹ con rất thân thiết. Tôi thường nói chuyện với các bậc cha mẹ, họ dường như không biết gì về cuộc sống của con mình. Vì vậy tôi rất biết ơn vì Evan luôn tâm sự với mẹ. Evan thậm chí còn kể cho tôi nghe về tất cả những rắc rối mà con gặp phải ở trường, tôi tự tin rằng mình hầu như hiểu mọi chuyện. Những lời đe dọa của giáo viên kiểu ‘Cô sẽ nói với cha mẹ mẹ con’ sẽ không làm cậu bé thấy phiền toái chút nào, vì dù sao cậu bé cũng sẽ về kể với mẹ. Đôi khi, nếu con quá hư, tôi sẽ phạt con, nhưng rất hiếm khi. Nếu cha mẹ luôn trừng phạt con mình, chúng sẽ không bao giờ kể với bạn điều gì.

Tôi không tin rằng cho một đứa trẻ đi học thêm sẽ mang lại lợi ích cho con, để đứa trẻ có thể dẫn đầu ở trường là một điều tốt.

Còn điểm tiêu cực, làm bạn có nghĩa là chúng tôi tranh cãi nhiều hơn. Tôi thấy mình la hét nhiều hơn những bậc cha mẹ khác, những người mà bọn trẻ cảm thấy sợ hãi vì chúng có mối quan hệ cha mẹ và con cái nghiêm túc chứ không phải tình bạn. Trớ trêu thay, những người khác nhìn thấy hoặc nghe thấy chúng tôi mắng mỏ nhau có thể nghĩ chúng tôi có một mối quan hệ tồi tệ, nhưng hoàn toàn ngược lại. Khi Evan còn nhỏ, tôi thường chạy quanh anh ấy, mọi người luôn nói với tôi rằng nếu họ không biết tôi là mẹ của anh ấy, họ sẽ nghĩ tôi là chị gái hoặc dì của anh ấy vì cách mà chúng tôi tương tác với nhau.

Nghiêm khắc khi cần thiết – mặc dù có một tình bạn dễ thương với con trai mình, tôi luôn nhắc nhở con rằng mẹ là mẹ của con và tôi không ngại trừng phạt con nếu cần thiết. Nhưng trước khi phạt con, tôi luôn đảm bảo con hiểu mình đã làm gì sai và tại sao con cần bị phạt. Hầu như trong mọi trường hợp, con đều cảm thấy hợp lý, đôi khi Evan cảm thấy điều đó không công bằng nhưng tôi nói con, “Mẹ là mẹ của con. Con ở với mẹ, con phải lắng nghe những gì mẹ dạy”. (cười lớn)

SBS: Rất nhiều người nhìn vào tài năng và thành công của Evan và nghĩ rằng hẳn mẹ của Evan phải nghiêm khắc lắm. Cô ấy chắc kiểu “mẹ hổ Châu Á”. Nhưng mà điều đó không đúng rồi…

Như đã giải thích, tôi có thể và không ngần ngại nghiêm khắc nhưng đó không phải là phương pháp của tôi. Bây giờ con tôi đã lớn, tôi còn la hét nhiều hơn vì thanh thiếu niên còn phiền hà hơn trẻ nhỏ.

là do tôi không phạt con theo những cách khác. Đó là cách duy nhất để tôi cảm thấy bớt bực bội. Không phải tôi không muốn phạt con, mà là thực tế là những hình phạt không có tác dụng với con trai tôi. Evan không quan tâm nếu tôi lấy iPad, điện thoại, yêu cầu con không được trò chuyện với bạn bè, không coi YouTube…

Và tôi đã thử ngược lại. Tôi thưởng cho con vì con có hành vi tốt. Evan cũng không quan tâm đến phần thưởng. Con trai tôi chỉ nhún vai và nói, “Ồ, con sẽ không nhận phần thưởng đâu”. (bất kể phần thưởng là gì).

Những cha mẹ thực sự tin rằng để nuôi dạy một đứa trẻ thành công, họ phải nghiêm khắc, độc đoán, kỷ luật sẽ nhận ra rằng những đứa trẻ này sẽ thầm ghét cha mẹ chúng. Bạn có thích khi mọi người đối xử với bạn như vậy không? Không. Vậy tại sao nên làm vậy với con trẻ?

Sẽ có người đọc bài phỏng vấn này và nói rằng “Cô ta đang nói dối!” Điều đó không sao cả. Nó không làm tôi khó chịu, bởi vì việc này không thay đổi sự thật về hoàn cảnh của tôi. Nếu cha mẹ muốn con của họ không thích họ, đó là quyền của họ. Con bạn sẽ coi thường cha mẹ nếu cha mẹ quá kiểm soát. Đó là một hệ quả hợp lý và tự nhiên.

Đừng hiểu sai ý tôi, tôi từng bắt con trai mình làm bài tập khi còn nhỏ. Nhưng khi lớn hơn, Evan dần nhận ra rằng trường học rất quan trọng nên cậu bé chăm chỉ làm bài tập và rèn luyện một mình. Tuy nhiên, nếu một trường hợp hiếm hoi xảy ra, khi cậu bé lười biếng, thì đúng vậy, tôi sẽ buộc con phải hoàn thành bài tập về nhà. Nhưng nhìn chung Evan là một cậu bé ngoan khi đến trường. Cậu bé thực sự quan tâm đến điểm số của mình, vì vậy tôi may mắn trong việc này.

SBS: Chị có nghĩ phương pháp giáo dục thường thấy của cha mẹ Châu Á sẽ là cách tốt để nuôi dưỡng những đứa bé hạnh phúc và thành công?

Không đứa bé nào có thể hạnh phúc khi không được phép làm bất cứ điều gì khác ngoài việc học? Tôi hiểu thế hệ bố mẹ chúng tôi là như vậy. Đó là văn hóa của thế hệ trước đây và điều này có lẽ vẫn là văn hóa ở các nước Châu Á.

Nhưng chúng tôi sống ở Úc. Đã đến lúc hòa nhập vào xã hội Úc và cho con bạn ra khỏi nhà để tận hưởng không khí trong lành.

Nếu bạn ghét cách bạn được nuôi dạy, tại sao lại tiếp tục ép buộc con bạn? Nếu bạn ghét cha mẹ mình vì cách họ đã nuôi dạy bạn, tại sao lại nuôi dạy con bạn theo cách đó? Trừ khi bạn muốn con bạn ghét bạn.

Mọi người phải hiểu, chỉ một người có thể đến trước. Chỉ một người có thể thắng, nếu người đó không phải là con của bạn thì hãy tiếp tục. Một số cha mẹ nói, tất cả những gì con phải làm là học, học, học, luyện tập, luyện tập và luyện tập và con sẽ học tốt ở trường, nhưng điều đó không đúng. Một số trẻ rất cố gắng nhưng vẫn thất bại. Những người khác hầu như không nhấc một ngón tay lên và họ vẫn xuất sắc. Mỗi người đều có những tài năng khác nhau. Nếu con bạn học không giỏi, chúng có thể làm những việc khác. Việc ép chúng học và đi học thêm suốt ngày sẽ chẳng có gì khác biệt nếu trường học không phải là điều chúng quan tâm.

Nếu con bạn không phải là người học nhanh, đừng so sánh chúng với đứa trẻ khác. Nó sẽ không làm cho bạn hoặc người kia cảm thấy dễ chịu.

Evan chưa bao giờ đi học thêm. Rất nhiều người không tin điều này. Họ nói đó là một lời nói dối. Họ gửi con mình đi học thêm và nói rằng nếu con họ học chăm chỉ thì chúng có thể giống như Evan. Nhưng sau đó khi con họ không thể giỏi như vậy, họ lại tức giận với con mình. Điều đó thật ngớ ngẩn. Đứa trẻ của họ không phải là Evan, chúng có tài năng riêng của chúng, con trai tôi có tài năng của mình.

Thật ngớ ngẩn khi tôi cho Evan đi học bơi cả ngày, sau đó nổi giận nếu con tôi không giỏi bơi lội như một bạn trong nhóm. Evan có tài năng của mình, con bạn có tài năng của chúng. Evan sẽ không bao giờ là vận động viên bơi lội giỏi nhất cho dù cậu bé có cố gắng thế nào đi nữa.

Rất nhiều bậc cha mẹ nói, “không ai có thể thông minh như vậy. Evan phải đi học thêm, chỉ là cậu bé không muốn thừa nhận điều đó”. Họ có thể tin những gì họ muốn tin, điều đó không thay đổi được sự thật là Evan chưa bao giờ đi học thêm cả.

Tôi không nói rằng con mình sẽ không bao giờ đến lớp học thêm – cậu bé có thể cần trong tương lai, đặc biệt là khi chuẩn bị làm bài thi HSC, cậu bé đã học vượt hai lớp môn toán. Hiện tại nếu con không biết điều gì đó, tôi và chồng tôi đều có thể giúp.

Tôi không tin rằng cho một đứa trẻ đi học thêm sẽ mang lại lợi ích cho con, để đứa trẻ có thể dẫn đầu ở trường là một điều tốt. Tại sao cha mẹ lại lãng phí thời gian của con mình? Việc học kèm chỉ nên dành cho những trường hợp trẻ thực sự gặp khó khăn và cần sự giúp đỡ. Nếu con bạn không gặp khó khăn, hãy để chúng là một đứa trẻ. Gia sư không cần thiết, chính xác là như vậy. Hãy dành thời gian và tiền bạc đó để cho con bạn học một kỹ năng mới, chơi thể thao hoặc đi nghỉ mát cùng gia đình!

Một người có thể có nhiều kiến thức nhưng điều đó không khiến họ trở nên thông minh. Một thiên tài và một người bình thường đều có thể có cùng kiến thức nhưng điểm khác biệt là thiên tài mất 5 phút để học nó trong khi người bình thường mất 50 phút. Kiến thức và trí tuệ là hai điều khác biệt.

Ngoài ra, một số người nói rằng không ai có thể sinh ra thông minh, không ai có thể biết mọi thứ. Khi nói điều đó, họ không hiểu sự khác biệt giữa kiến thức “knowledge” và sự thông minh “intelligence”. Thông minh là khả năng bạn có thể học một thứ gì đó nhanh ra sao, kiến thức là bạn biết bao nhiêu. Một người có thể có nhiều kiến thức nhưng điều đó không khiến họ trở nên thông minh. Một thiên tài và một người bình thường đều có thể có cùng kiến thức nhưng điểm khác biệt là thiên tài mất 5 phút để học nó trong khi người bình thường mất 50 phút. Kiến thức và trí tuệ là hai điều khác biệt.

Những người thực sự tin rằng tất cả những gì con bạn phải làm là luyện tập, luyện tập, luyện tập và con sẽ trở thành người giỏi nhất, thông minh nhất trong lớp, họ sẽ rất thất vọng và mang đầy những lời bào chữa khi việc luyện tập không mang lại hiệu quả. Bởi vì chỉ một người có thể đứng đầu kể cả khi tất cả mọi người đều khổ luyện.

Nếu con bạn không phải là người học nhanh, đừng so sánh chúng với đứa trẻ khác. Nó sẽ không làm cho bạn hoặc người kia cảm thấy dễ chịu.

Đừng hiểu sai ý tôi, đôi khi những đứa trẻ cần phải bị ép buộc làm điều gì đó, nếu không chúng sẽ lớn lên và nói ‘Ước gì bố mẹ tôi nghiêm khắc hơn, thì tôi không phải là một đứa trẻ ngốc nghếch không biết gì.’ Chỉ cần bảo đảm trước khi bạn ép buộc con bạn phải đạt được điều gì đó, nó phải trong khả năng của đứa bé, nếu không chỉ dẫn đến sự tức giận và thất vọng.

SBS: Rất nhiều người sẽ ngạc nhiên khi Evan được đánh giá là một thiên tài nhưng lại không theo học trường truyển. Cậu bé chỉ học tại một ngôi trường cấp hai về nghệ thuật tại địa phương thôi?

Bởi vì không cần thiết phải làm như vậy. Tôi không có bất kỳ thành kiến gì với các trường tuyển. Tôi có thể thay đổi quyết định của mình và gửi con trai mình đến một trường tuyển trong tương lai. Ai biết trước được? Nhưng ưu tiên của tôi sẽ luôn là các trường tư thục khi tôi có đủ khả năng. Họ cung cấp cơ sở vật chất tốt hơn các trường công lập.

Nếu con của bạn học tốt, chúng sẽ học tốt ở bất kỳ trường nào. Hãy tin điều đó.

SBS: Rất nhiều cha mẹ Châu Á muốn con trở thành bác sĩ, luật sư. Nhưng chị lại khuyến khích con học diễn xuất và chơi thể thao. Chị đang nuôi dưỡng một diễn viên, một vận động viên tương lai chăng?

Tôi nghĩ thật ngớ ngẩn khi ép con bạn trở thành bác sĩ, luật sư, bác sĩ nhãn khoa, dược sĩ, kế toán … tất cả những công việc truyền thống được các bậc cha mẹ châu Á coi trọng.

Hãy để con bạn trở thành người mà chúng muốn trở thành. Điều gì khiến những nghề này tốt hơn những nghề khác chứ? Bạn đã kiểm tra những người giàu nhất thế giới chưa và họ làm gì ? Không ai trong số họ là bác sĩ hoặc luật sư cả. Nghiêm túc đó.

Người châu Á hoặc bất kỳ bậc cha mẹ nào ép con mình trở thành những thứ đi ngược lại mong muốn của con cái họ, hãy thay đổi tư duy để phù hợp với thời đại và văn hóa.

SBS: Chị nghĩ gì về sự nghiệp và tương lai của Evan?

Tôi không nuôi Evan để con trở thành bất cứ ai trong tương lai. Cậu bé không biết mình muốn trở thành gì. Khi còn nhỏ, con trai tôi rất thích quần vợt nhưng sau đó khi bắt đầu xuất hiện trên truyền hình, Evan phát hiện ra mình thích diễn xuất hoặc làm người mẫu hơn.

Chúng tôi không theo đuổi điều gì một cách nghiêm túc nhưng sẽ thật tuyệt nếu con trai tôi trở thành một diễn viên. Và nếu cậu bé không thành công ở Hollywood, điều đó cũng không sao. Chúng tôi hy vọng con mình có thể theo học tại đại học Cambridge hoặc Oxford ở Anh.

Hãy luôn cố gắng hết mình. Đừng bỏ cuộc chỉ vì bạn đã thất bại 100 lần. Thử 101 lần. Và nếu sau tất cả những điều đó, thành công vẫn chưa đến, thì kết quả là như vậy. Và điều đó không sao cả.

SBS: Chị có chia sẻ gì với những phụ huynh đang tìm kiếm một phương pháp nuôi dạy hoàn hảo với con của mình không?

Không có phương pháp nuôi dạy con cái nào là tốt nhất. Một số đứa trẻ nghe lời với sự nhẹ nhàng, một số bé sẽ làm tốt hơn với sự kỷ luật từ gia đình. Hiểu con mình, làm những gì phù hợp cho con bạn và đừng quan tâm đến những gì người khác đang làm. Con của bạn không phải của họ. Đừng đứng núi này trông núi nọ.